(PM-ASHA) : पीएम आशा प्रधानमंत्री अन्नदाता नेत्र संरक्षण अभियान (PM-ASHA) ही भारत सरकारने 2018 मध्ये शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी तयार केलेली एक मोठी योजना आहे. ही योजना शेतकऱ्यांनी पिकवलेल्या पिकांना चांगली किंमत मिळावी, त्यांना अधिक पैसे कमावण्यास मदत व्हावी आणि शेतीतील चढ-उतारांपासून त्यांचे संरक्षण व्हावे यासाठी आहे. ही योजना का महत्त्वाची आहे आणि लोकांना ती आज का हवी आहे ते जाणून घेऊया.pm aasha yojana
पीएम आशा योजनेचे उद्दिष्ट :
(PM-ASHA) : पीएम आशा योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी किमान आधारभूत किंमत (MSP) हमी देणे आहे. योजना खालील गोष्टींची खात्री देते:
- शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचा योग्य मोबदला मिळाला पाहिजे.
- शेतीतील अस्थिरतेवर मात करण्यासाठी आर्थिक सुरक्षा.
- कृषी क्षेत्रासाठी आर्थिक स्थिरता.
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न जलदगतीने दुप्पट करण्याचे उद्दिष्ट साध्य करा.
PM-ASHA योजनेची मुख्य वैशिष्ट्ये :
पीएम-आशा योजनेत लोकांना मदत करणारे तीन महत्त्वाचे भाग आहेत.
किमान आधारभूत किंमत (MSP) खरेदी:(Price Deficiency Payment)
शेतकरी त्यांचा फळे आणि भाजीपाला यांसारख्या वस्तू लोकांना त्या किमतीत विकतात ज्या किमतीत ते विकू शकतील अशा सर्वात कमी किमतीत सरकार ठरवते.
किमान किमतीची भरपाई (Price Deficiency Payment):
शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची किंमत निश्चित केलेल्या किमान किंमतीपेक्षा कमी असल्यास त्यांना अतिरिक्त पैसे दिले जातात.
खाजगी खरेदी आणि साठवणूक (Private Procurement & Stockist Scheme):
आम्ही खाजगी व्यवसायांना अन्न साठवण्यास मदत करू इच्छितो जेणेकरून शेतकऱ्यांचे पैसे बुडणार नाहीत.
PM-ASHA योजनेची गरज का आहे?
पीएम-आशा योजनेच्या मागणीत वाढ होण्याची काही महत्त्वाची कारणे आहेत:शेतमालाला रास्त भाव मिळत नाही.
- शेतीमालाला रास्त भाव मिळत नाही:
शेतकऱ्यांना त्यांच्या मालाला बाजारात हमी भाव मिळत नाही. बाजारपेठेतील मध्यस्थ शेतकऱ्यांना आपला माल कमी किमतीत विकण्यास भाग पाडतात. पीएम-आशा योजना शेतकऱ्यांचे यापासून संरक्षण करते. - उत्पन्न असमानता:
शेतमालाचा उत्पादन खर्च वाढला तरी शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर आहे. PM-ASHA योजना ही असमानता कमी करण्यास मदत करते. - हवामान अनिश्चितता:
हवामान बदलामुळे पीक उत्पादनात घट होत आहे. अशा वेळी पीएम-आशा योजना आर्थिक मदत पुरवते. - कृषी उत्पादनाचा नाश:
साठवणुकीची योग्य सोय नसल्याने शेतकऱ्यांचे नुकसान होते. PM-ASHA योजना खाजगी स्टोरेज सुविधांना प्रोत्साहन देते आणि अशा प्रकारे कृषी उत्पादनाचे नुकसान टाळते.
PM-ASHA योजनेचे फायदे :
- शेतकऱ्यांना हमीभाव:
जाहीर केलेल्या एमएसपीनुसार शेतकऱ्यांना आपला माल विकण्याची संधी मिळते, त्यामुळे आर्थिक फायदा होतो. - मध्यस्थ हस्तक्षेप कमी:
सरकारने थेट खरेदी केल्याने मध्यस्थांचा हस्तक्षेप कमी होतो आणि शेतकऱ्यांचे नुकसान टळते. - उत्पन्न स्थिरीकरण:
हे कृषी उत्पादनातील अनिश्चिततेवर मात करून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न स्थिर ठेवण्यास मदत करते. - कमी झालेला कर्जाचा बोजा:
हमी भाव म्हणजे शेतकऱ्यांना बाजारात तोटा सहन करावा लागत नाही आणि त्यामुळे त्यांचे कर्ज कमी होते. - कृषी क्षेत्राला प्रोत्साहन:
शेतकऱ्यांना उत्पादनासाठी प्रोत्साहन दिले जाते आणि त्यामुळे कृषी क्षेत्राला चालना मिळते.pm kisan
PM-ASHA योजनेची अंमलबजावणी :
पीएम आशा कार्यक्रम हा मोठ्या राष्ट्रीय सरकार आणि लहान स्थानिक सरकार यांच्यातील सांघिक प्रयत्न आहे.
एमएसपी खरेदी: केंद्र सरकारने अधिसूचित केलेल्या एमएसपीनुसार शेतकऱ्यांकडून शेतमाल खरेदी केला जातो.
प्राइस डेफिशियन्सी पेमेंट स्कीम (PDPS): बाजारभाव कमी असल्यास MSP आणि बाजारभाव यांच्यातील फरकासाठी शेतकऱ्यांना भरपाई दिली जाते.
खाजगी स्टोरेज: खाजगी व्यापाऱ्यांना शेतमाल साठवण्यासाठी प्रोत्साहन दिले जाते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी चांगली किंमत मिळते.
PM-ASHA योजनेतील उत्पादने :
पीएम-आशा कार्यक्रम शेतकऱ्यांना गहू, तांदूळ, सोयाबीन, तेलासाठी बियाणे आणि कापूस यासारख्या महत्त्वाच्या वनस्पती वाढविण्यास मदत करतो. प्रत्येक राज्य शेतकऱ्यांना त्यांची स्थानिक पिके विकण्यास मदत करण्यासाठी विशेष किंमत देखील ठरवते.pm asha
PM-ASHA योजनेशी संबंधित आकडेवारी आणि प्रगती
यावर्षी शेतकऱ्यांनी पिकवलेल्या पिकांसाठी अधिक पैसे देऊन सरकार खरोखरच त्यांच्याशी चांगले वागले आहे.pm aasha scheme,
पीएम-आशा नावाच्या विशेष कार्यक्रमाद्वारे शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी सरकार खूप जास्त गहू आणि तांदूळ खरेदी करत आहे.
PM-ASHA योजनेची बाजारपेठेतील मागणी कशी आहे?
पीएम-आशा योजनांची मागणी वाढत आहे. त्यातील काही महत्त्वाची कारणे पुढीलप्रमाणे आहेत.
- शेतकऱ्यांसाठी वाढणारे आर्थिक आव्हान:
उत्पादन खर्च वाढला की बाजारात शेतमालाला चांगला भाव मिळत नाही. त्यामुळे PM-ASHA कार्यक्रम आवश्यक आहे.
- कृषी निर्यातीत वाढ:
कृषी उत्पादनांच्या निर्यातीसाठी जागतिक बाजारपेठेत स्थिरता सुनिश्चित करण्यासाठी हा कार्यक्रम महत्त्वाचा आहे.
- कृषी क्षेत्रात रोजगार:
कृषी क्षेत्रात अधिक रोजगार निर्माण करण्यासाठी पीएम-आशा कार्यक्रमाची अंमलबजावणी महत्त्वाची आहे.
PM-ASHA योजनेतील आव्हाने आणि उपाय :
पीएम आशा कार्यक्रम बऱ्याच लोकांना मदत करतो, परंतु तो कसा कार्यान्वित केला जातो याबद्दल काही समस्या आहेत.
- एमएसपीची मर्यादा:
सर्व पिकांसाठी एमएसपी उपलब्ध नाही. यासाठी सरकारने एमएसपीमध्ये अधिक पिकांचा समावेश करावा. - पुरेशा स्टोरेजचा अभाव:
देशात साठवण सुविधा अजूनही अपुऱ्या आहेत. साठवण क्षमता वाढवण्यासाठी खाजगी गुंतवणुकीला प्रोत्साहन द्यावे. - शेतकऱ्यांमध्ये जागृतीचा अभाव:
अनेक शेतकऱ्यांना पीएम-आशा योजनेची माहिती नाही. यासाठी अधिकाधिक जनजागृती व प्रशिक्षण शिबिरे आयोजित करावीत.
PM-ASHA योजनेचे भविष्यातील महत्त्व :
योजना भारतातील शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी योग्य किंमत मिळावी याची खात्री करून मदत करते. याचा अर्थ शेतकरी अधिक पैसे कमवू शकतात आणि चांगले जीवन जगू शकतात. हे गावांच्या वाढीस मदत करते आणि इतर देशांच्या तुलनेत भारताची शेती मजबूत करते.
निष्कर्ष :
पीएम-आशा योजना शेतकऱ्यांसाठी उपयुक्त कार्यक्रम आहे. हे सुनिश्चित करते की शेतकरी त्यांची पिके चांगल्या किंमतीला विकू शकतात, याचा अर्थ ते चांगले जीवन जगू शकतात. ही योजना शेती सुलभ आणि मजबूत बनविण्यात मदत करेल, त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांच्या समस्यांबद्दल जास्त काळजी करण्याची गरज नाही.
शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी ही योजना अधिक चांगल्या प्रकारे कार्यान्वित करण्याची गरज आहे. भारतातील शेती मजबूत आणि चांगली बनवण्यासाठी या योजना अतिशय महत्त्वाच्या आहेत.
अधिक माहिती पाहण्यासाठी खालील ब्लॉग वर क्लिक करा….
महाशेतिउद्योग.इन च्या whatsaap ग्रुप ला जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा
Agrifarm Business and Production : ऍग्रीफार्म व्यवसाय आणि उत्पादन : एक विस्तृत मार्गदर्शिका
Agro-Blogging : अ‍ॅग्रो-ब्लॉगिंग : शेतकऱ्यांसाठी डिजिटल सक्षमीकरणाचा एक नवीन मार्ग
Mushroom Production And Marketing : मशरूम उत्पादन आणि मार्केटिंग : एक फायदेशीर व्यवसाय
Poultry Farm पोल्ट्री व्यवस्थापन : उच्च दर्जाच्या कुक्कुट पालनासाठी प्रभावी मार्गदर्शन
Water Test पाणी चाचणी : स्वच्छ व सुरक्षित पाण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण प्रक्रिया