Dairy Farming in India : भारतात डेअरी फार्मिंग

Dairy Farming in India दूध मिळवण्यासाठी गायींची काळजी घेणे हे पैसे कमविण्याचा एक उत्तम मार्ग असू शकतो. जर ते योग्य प्रकारे केले गेले, विशेषतः भारतात, ते खूप यशस्वी होऊ शकते.

दूध आणि गाईंबद्दल बोलण्याआधी आपल्याला काही महत्त्वाच्या गोष्टींबद्दल विचार करणे आवश्यक आहे. आपण उत्तम गायी निवडल्या पाहिजेत, त्या निरोगी अन्न खातात याची खात्री करा आणि त्यांची चांगली काळजी घ्या. हा लेख भारतात दूध कसे बनवले जाते याबद्दल अधिक स्पष्ट करेल.

दुग्ध व्यवसाय :

Dairy Farming in India

संपूर्ण जगात भारत हा सर्वात मोठा दूध उत्पादक देश आहे. 2021-22 मध्ये, जगातील एकूण दुधापैकी एक चतुर्थांश दुधाचे उत्पादन केले. 2023 पर्यंत, भारतातील दुग्धव्यवसाय खूप पैशांचा आहे—सुमारे 16,792.1 अब्ज भारतीय रुपये!.dairy farming information

शेती उद्योग देशाचा 5% पैसा मिळवून मदत करतो आणि 80 दशलक्ष शेतकऱ्यांना रोजगार देतो जे आपल्याला दूध देतात.

भविष्यात, भारताचा दुग्धव्यवसाय खूप पैसा कमावणार आहे—वर्ष २०३२ पर्यंत सुमारे ५०,००० अब्ज रुपये! याचा अर्थ ते 2024 ते 2032 पर्यंत दरवर्षी 13% ने मोठे होत, खरोखरच वेगाने वाढेल. तसेच, बटर आणि स्प्रेडची बाजारपेठ दरवर्षी 8% ने वाढेल आणि 2026 पर्यंत सुमारे 4.2 अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचेल.dairy farming business plan

व्यवसाय कसा चालू करावा :

Dairy Farming in India

जागेचा शोध : भारतात डेअरी फार्म सुरू करण्यामध्ये काही महत्त्वाच्या पायऱ्या आणि विचार करण्यासारख्या गोष्टींचा समावेश होतो. तुम्हाला समजून घेण्यात मदत करण्यासाठी येथे एक सोपा मार्गदर्शक आहे!how to set up dairy farm in india​

योग्य ब्रीडची निवड : भारतातील सर्वोत्कृष्ट गाय निवडणे, काही गायी इतरांपेक्षा हवामान आणि जमिनीसाठी चांगल्या असतात. भरपूर दूध देणारी होल्स्टीन फ्रिजियन गाय ही सर्वोत्तम गाय आहे. जर्सी देखील छान आहेत कारण ते गवत सहजपणे खाऊ शकतात आणि लहान शेतात चांगले करू शकतात.

भारतात अनेक लोक आहेत. भारतात साहिवाल, गिर, राठी, थारपारकर, रेड सिंधी, ग्वेर्नसे, आयरशायर आणि नॉर्मंडे यासारख्या विविध प्रकारच्या गायी आहेत. dairy farming

जागेची निवड : भारतात एक चांगला डेअरी फार्म असण्यासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाच्या गोष्टींची गरज आहे. प्रथम, आपण एक छान कोठार बनवावे जेथे गायी राहू शकतील. तुम्हाला गवत आणि इतर झाडे उगवण्यासाठी पुरेशी जमीन देखील आवश्यक असेल गाईंना चरण्यासाठी.dairy farming

डेअरी फार्मिंगसाठी लागणार एकूण खर्च : Dairy Farming in India

खाली साहिवाल जातीच्या संगोपनासाठी 1-2 एकर डेअरी फार्मचे तपशीलवार वर्णन आहे:

जमिनीची किंमत: संपूर्ण भारतभर जमिनीची किंमत स्थानावर अवलंबून असते. 1-2 एकर डेअरी फार्मसाठी, किंमत 10 लाख ते 50 लाख रुपये असू शकते.dairy farming in india project report

बांधकाम खर्च: 

खर्चामध्ये गुरेढोरे बांधणे, चारा साठवण कक्ष आणि इतर आवश्यक पायाभूत सुविधांचा समावेश होतो.

बांधकाम खर्च 5 लाख ते 10 लाख रुपयांपर्यंत असू शकतो.

गुरांची किंमत: 

साहिवाल ही जात भारतातील सर्वोत्तम देशी दुग्धजन्य जातींपैकी एक आहे.

साहिवाल गाईची किंमत 60,000 ते 75,000 रुपयांपर्यंत असू शकते. तर, सुमारे 10 गायींच्या लहान डेअरी फार्मसाठी, सुमारे 6 लाख ते 7.5 लाख रुपये खर्च येईल.

फीडची किंमत:

फीडची किंमत एक आवर्ती खर्च आहे आणि फीडचा प्रकार आणि गुरांच्या संख्येवर आधारित बदलू शकतो.

सरासरी, प्रति गाईचा वार्षिक चारा खर्च 20,000 ते 25,000 रुपयांपर्यंत असू शकतो.

तर, 10 गायींसाठी, वार्षिक चारा खर्च सुमारे 200,000 ते 250,000 रुपये असेल.dairy farming loan

मजुरीचा खर्च: 

मजुरीचा खर्च हा आणखी एक मोठा आवर्ती खर्च आहे.

आवश्यक कामगारांची संख्या आणि स्थानिक मजुरीच्या दरांवर अवलंबून,

वार्षिक मजुरीची किंमत रु 100,000 ते रु 200,000 पर्यंत असू शकते.dairy farming loan

फायदेशीर व्यवसाय :

भारतात, दुग्धव्यवसाय हा शेतकऱ्यांसाठी पैसे कमवण्याचा एक चांगला मार्ग असू शकतो.

परंतु ते किती पैसे कमवतात हे वेगवेगळ्या गोष्टींवर अवलंबून असते, जसे की त्यांची शेती सुरू करण्यासाठी किती खर्च येतो, त्यांच्याकडे कोणत्या प्रकारच्या गायी आहेत,

ते गो-खाद्यावर किती खर्च करतात, त्यांना किती मदतनीस लागतात आणि ते त्यांची किती योग्य काळजी घेतात.

गायी जर गायी वारंवार आजारी पडल्या तर त्याचा परिणाम त्यांच्या कमावलेल्या पैशावरही होतो.

गेल्या पाच वर्षांत भारतातील दुग्धोद्योग खूप वाढला आहे, सुमारे १२ टक्के!

याचा अर्थ चीज आणि दही यांसारखे अधिक स्वादिष्ट दुधाचे पदार्थ बनवले आणि विकले जात आहेत. हे खरोखर महत्वाचे आहे कारण सुमारे 70 दशलक्ष शेतकरी गायींची काळजी घेऊन आणि दूध विकून पैसे कमवतात.

भारतातील गायींचे पालनपोषण करणारा शेतकरी किती पैसे कमवू शकतो ते पाहूया!

एका लीटरसाठी वेगवेगळ्या फार्ममधील दुधाची किंमत 58 ते 60 रुपये आहे.

हे आकडे फक्त अंदाज आहेत आणि दोन गोष्टींकडे लक्ष द्या:

दूध विकून आपल्याला किती पैसे मिळतात आणि गायीला चारण्यासाठी किती खर्च येतो.

पण इतरही काही गोष्टी आहेत, जसे की गायींसाठी औषध, त्यांना बाळंतपणात मदत करणे आणि पाणी आणि वीज यासाठी पैसे देणे.

डेअरी फार्म अनेक गोष्टींवर अवलंबून वेगवेगळ्या प्रमाणात पैसे कमवतो.

यातून किती पैसे मिळू शकतात ते पाहूया. शहरांमध्ये एक लिटर दुधाची सुमारे ५० रुपयांना विक्री होते.

60. प्रत्येक गाय दररोज किमान 15 लिटर दूध देऊ शकते. म्हणजे एक गाय शेतीला सुमारे रुपये कमावण्यास मदत करू शकते.

दुधापासून एका दिवसात 900. सुमारे रु. 130 गाईला चारा, शेतात जवळपास रु. प्रत्येक गायीपासून दररोज 770 नफा मिळतो.

दुग्धशाळा मुख्यतः

दूध आणि चीज आणि दही यासारख्या स्वादिष्ट गोष्टींचे उत्पादन करते.

परंतु काही शेतकऱ्यांकडे ते विकू शकतील अशा अतिरिक्त गोष्टी देखील असतात ज्या डेअरी फार्ममधून येतात, ज्यांना उप-उत्पादने म्हणतात.

हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे की हे आकडे फक्त अंदाज आहेत.

शेत कुठे आहे, ते किती मोठे आहे, त्याच्याकडे किती गायी आहेत आणि लोकांना दुधासाठी किती पैसे द्यावे लागतील यासारख्या गोष्टींवर आधारित शेतातून मिळणारा खरा पैसा बदलू शकतो.

जमा खर्च :

तुम्हाला गायींना खायला द्यावे लागेल आणि हा खर्च तुम्हाला दरवर्षी भरावा लागतो.

एका गायीला चारा देण्यासाठी साधारणपणे ₹20,000 ते ₹25,000 खर्च येतो.

तर, जर तुमच्याकडे 10 गायी असतील तर तुम्हाला त्यांच्या खाण्यावर दरवर्षी सुमारे ₹2 लाख ते ₹2.5 लाख खर्च करावे लागतील.

भारतातील एका विशिष्ट प्रकारच्या गायीला साहिवाल गाय म्हणतात आणि ती भरपूर दूध देते.

तुम्हाला एखादे खरेदी करायचे असल्यास, त्याची किंमत ₹60,000 ते ₹75,000 च्या दरम्यान आहे.

जर तुम्हाला 10 साहिवाल गायींसह एक लहान फार्म सुरू करायचा असेल

तर तुम्हाला सुमारे ₹6 लाख ते ₹7.5 लाख खर्च येईल.

शेवटी, उपकरणे खरेदी करणे (जसे की दूध काढण्याचे यंत्र),

पशुवैद्यासाठी पैसे देणे आणि वीज आणि पाण्याचे पैसे देणे यासारखे इतर खर्च आहेत.

यामध्ये दरवर्षी आणखी ₹1 लाख ते ₹2 लाखांची भर पडू शकते.

शेतात मदत करण्यासाठी कामगारांना कामावर ठेवण्यासाठी देखील खर्च येतो.

तुम्हाला किती कामगारांची गरज आहे आणि तुम्ही त्यांना किती पैसे द्याल यावर अवलंबून,

दरवर्षी ₹1 लाख आणि ₹2 लाखांच्या दरम्यान खर्च होऊ शकतो.

तुम्हाला ती कुठे खरेदी करायची आहे त्यानुसार भारतातील जमिनीची किंमत खूप वेगळी असू शकते.

जर तुम्ही डेअरी फार्मसाठी १-२ एकर जमीन खरेदी करू इच्छित असाल, तर त्याची किंमत १० लाख ते ५० लाख रुपये असू शकते.

गाईंना राहण्यासाठी जागा आणि त्यांचे अन्न ठेवण्यासाठी खोली यासारख्या तुमच्या शेतासाठी वस्तू तयार करण्यासाठी तुम्हाला पैशांचीही गरज आहे.

याची किंमत 5 लाख ते 10 लाख रुपये असू शकते.

अधिक माहिती पाहण्यासाठी खालील ब्लॉग वर क्लिक करा….

महाशेतिउद्योग.इन च्या whatsaap ग्रुप ला जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा

Citrus Fruits and Vegetables in India भारतातील सिट्रस फळे आणि भाज्या : महत्त्व, फायदे आणि यशोगाथा