Capsicum Cultivation : शिमला मिरची लागवड – एक संपूर्ण मार्गदर्शक

Spread the love

Capsicum Cultivation : शिमला मिरची(shimla mirch) लागवड शिमला मिरची, ज्याला शिमला मिर्ची किंवा भोपळी मिरची देखील म्हणतात,

ही एक स्वादिष्ट आणि निरोगी भाजी आहे जी अनेकांना आवडते. तुम्ही त्याचा वापर वेगवेगळ्या पदार्थांमध्ये करू शकता, जसे की स्ट्री-फ्राईज, सॅलड्स, सूप आणि जेवणाची चव चांगली होण्यासाठी. शेतकऱ्यांना खरोखरच शिमला मिरची पिकवणे आवडते कारण ते चांगले वाढते आणि बरेच लोक ते विकत घेऊ इच्छितात.

कैप्सिकमचे प्रकार :

Capsicum Cultivation शिमला मिरची, ज्याला भोपळी मिरची देखील म्हणतात, लाल, हिरवा, पिवळा आणि नारिंगी अशा अनेक रंगांमध्ये आढळू शकते. हे वेगवेगळ्या आकारात देखील येते.capsicum cultivation

प्रत्येक प्रकारची शिमला मिरची विशिष्ट प्रकारचे हवामान आणि मातीमध्ये उत्तम प्रकारे वाढते.

1.1 लाल शिमला मिरची (Red Bell Pepper)

लाल शिमला मिरची, ज्याला लाल भोपळी मिरची देखील म्हणतात, मिरचीचा सर्वात प्रिय प्रकार आहे.

त्याची चव खरोखर गोड आहे आणि खूप सुंदर दिसते.red bell pepper

ते वाढवताना शेतकऱ्यांना जास्त काळजी घ्यावी लागते कारण त्याला भरपूर सूर्यप्रकाश आणि लाल होण्यासाठी योग्य तापमानाची गरज असते.

1.2 हिरवी शिमला मिरची (Green Bell Pepper)

हिरवी मिरचीचा वापर स्वयंपाकात, विशेषत: भाजीपाला आणि सूपमध्ये मोठ्या प्रमाणात केला जातो.

मिरपूड हे पहिल्या फळांपैकी एक मानले जाते कारण ते हिरव्या असतात.green bell pepper

1.3 पिवळी व केशरी शिमला मिरची

पिवळी आणि केशरी भोपळी मिरचीची चव एकमेकांपेक्षा वेगळी असते. ते मुख्यतः रेस्टॉरंटमध्ये वापरण्यासाठी घेतले जातात आणि मोठ्या प्रमाणात विकले जातात.yellow bell pepper

2.1 वर्षभर लागवड

शिमला मिरची, एक प्रकारची मिरची आहे, हिवाळ्यात उत्तम वाढते कारण त्याला उष्ण हवामान आवडत नाही.

जेव्हा शेतकरी हिवाळ्यात ते वाढवतात तेव्हा त्यांना उन्हाळ्यात वाढवण्याचा प्रयत्न केला तर त्यापेक्षा जास्त मिरची मिळू शकते.

माती आणि जमीन Capsicum Cultivation

शिमला मिरची, मिरचीचा एक प्रकार आहे, त्याला चांगला प्रकाश आणि माती आवश्यक आहे ज्यामुळे पाणी सहजपणे जाऊ शकते. खूप मूळ किंवा खूप आंबट माती आवडत नाही.

त्यासाठी सर्वोत्तम प्रकारची माती थोडीशी आंबट असते, ज्याचा pH 6.0 आणि 6.8 दरम्यान असतो.

जेव्हा मातीचा निचरा होतो तेव्हा मुळांना हवा मिळण्यास मदत होते, ज्यामुळे वनस्पती मजबूत आणि निरोगी वाढण्यास मदत होते.

3.1 मातीची तयारी

लागवडीसाठी जमीन तयार करताना, आपल्याला मातीसाठी काही विशेष अन्न जोडणे आवश्यक आहे. प्रत्येक एकर जमिनीसाठी 15 ते 20 मोठ्या बोळ्यांचा वापर करणे चांगली कल्पना आहे.

आपण गाईच्या विष्ठेला इतर काही वनस्पतींच्या अन्नामध्ये मिसळावे आणि ते मातीच्या वर समान रीतीने पसरवावे. मग आपल्याला माती छान खणून काढावी लागेल जेणेकरून ती छान आणि लागवडीसाठी तयार होईल.

बियाणे निवड :

मिरची वाढवण्यासाठी चांगले बियाणे निवडणे खरोखर महत्वाचे आहे. स्टोअरमध्ये तुम्हाला अनेक प्रकारचे बियाणे मिळू शकतात.

शेतकऱ्यांनी त्यांच्या क्षेत्रात चांगले वाढेल आणि रोगांशी लढा देऊ शकणारे बियाणे निवडणे आवश्यक आहे.

लागवडीची पद्धत Capsicum Cultivation

5.1 रोपवाटिका तयार करणे

शिमला मिरची (जो एक प्रकारचा मिरपूड आहे) वाढवण्यासाठी आपल्याला रोपवाटिका नावाची खास जागा बनवून सुरुवात करावी लागेल. रोपवाटिकेत आपण बिया लावतो. 22°C आणि 28°C मधील तापमानासह, नर्सरीला उबदार खोलीप्रमाणे उबदार ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

5.2 रोपे प्रत्यक्ष शेतात लावणे

जेव्हा लहान रोपे 5 ते 6 इंच उंच असतात तेव्हा आम्ही त्यांना मोठ्या शेतात हलवतो.

आम्ही त्यांना 18 ते 24 इंच अंतरावर ठेवण्याची खात्री करतो जेणेकरून त्यांना वाढण्यास पुरेशी जागा मिळेल.

5.3 पाणी व्यवस्थापन

शिमला मिरची झाडांना चांगली वाढ होण्यासाठी योग्य प्रमाणात पाण्याची गरज असते. जर त्यांना जास्त पाणी मिळाले तर त्यांची मुळे आजारी पडून मरतात.

परंतु जर त्यांना पुरेसे पाणी मिळाले नाही तर ते मजबूत होणार नाहीत. त्यांना काळजीपूर्वक आणि नियमितपणे पाणी देणे महत्वाचे आहे!

Capsicum Cultivation : कैप्सिकम लागवड – संपूर्ण मार्गदर्शिका pic credit to canva ai
खत व्यवस्थापन

नायट्रोजन (N), फॉस्फरस (P), आणि पोटॅशियम (K) हे महत्त्वाचे अन्न आहेत जे शिमला मिरची झाडांना मजबूत आणि निरोगी वाढण्यास मदत करतात.

शेतकऱ्यांनी त्यांच्या रोपांना शक्य तितक्या चांगल्या प्रकारे मदत करण्यासाठी हे अन्नपदार्थ योग्य प्रमाणात निवडणे आवश्यक आहे.

6.1 सेंद्रिय खत

जेव्हा शेतकरी नैसर्गिक खतांचा वापर करतात, जसे की गाईचे मल आणि इतर वनस्पती साहित्य, तेव्हा माती चांगली आणि निरोगी बनते.

यामुळे माती चांगली वाटण्यास आणि वाढत्या रोपांसाठी चांगले काम करण्यास मदत होते.

6.2 रासायनिक खत

शेतकरी त्यांची पिके चांगली वाढण्यास मदत करण्यासाठी रासायनिक खते नावाचे विशेष वनस्पती अन्न वापरतात.

ते काळजीपूर्वक योग्य प्रमाणात वापरतात, जे 100 किलोग्रॅम नायट्रोजन नावाचे पोषक, 50 किलोग्रॅम फॉस्फरस नावाचे दुसरे पोषक आणि 50 किलोग्रॅम पोटॅशियम नावाचे तिसरे पोषक असते.

रोग आणि कीड नियंत्रण

शिमला मिरची झाडे वेगवेगळ्या रोगांमुळे आजारी पडू शकतात. त्यांना निरोगी राहण्यासाठी योग्य वेळी चांगली काळजी आणि लक्ष देणे आवश्यक आहे.

7.1 रोग

फ्युसेरियम विल्ट: या आजारामुळे झाडे हळूहळू वाढतात. एखादी वनस्पती आजारी आहे की नाही हे तुम्ही सांगू शकता कारण तिची पाने पिवळी पडतात आणि ती कदाचित मरते.

हे टाळण्यासाठी, पाण्याचा चांगला निचरा करणारी माती असणे महत्त्वाचे आहे.

बोट्रिटिस: बोट्रिटिस, किंवा राखाडी साचा, ही एक समस्या आहे जी खरोखर ओले असताना उद्भवते.

7.2 कीड

कोळी आणि कृमी अन्न वाढवणाऱ्या वनस्पतींना इजा करू शकतात. आम्हाला विशेष स्प्रे वापरुन त्यांच्यापासून मुक्त होणे आवश्यक आहे जे वनस्पतींचे संरक्षण करण्यास मदत करते.

संकलन आणि उत्पादन

सिमला मिरचीचा एक प्रकार असून त्याला फुले येण्यास सुमारे २ ते ३ महिने लागतात. एकदा ते फुलले की, मिरपूड वाढण्यास सुरवात होईल आणि ती तयार झाल्यावर तुम्ही ती निवडू शकता.

सिमला मिरचीचा किती चांगली आहे हे आपण त्याचा रंग आणि आकार पाहून सांगू शकतो.

जल व्यवस्थापन

शिमला मिरची झाडांना पाणी देणे खरोखर महत्वाचे आहे कारण त्यांना चांगले वाढण्यासाठी योग्य प्रमाणात पाण्याची आवश्यकता असते.

जर तुम्ही त्यांना जास्त पाणी दिले तर त्यांची मुळे सर्व वळू शकतात आणि जर तुम्ही त्यांना पुरेसे पाणी दिले नाही तर ते मोठे आणि मजबूत होणार नाहीत. त्यांना पाणी देण्याचा एक चांगला मार्ग म्हणजे ठिबक सिंचन नावाचे काहीतरी वापरणे.

या पद्धतीमुळे झाडांना नियमित वेळेत कमी प्रमाणात पाणी मिळते, त्यामुळे कचरा होत नाही. हे माती निरोगी ठेवण्यास मदत करते आणि शिमला मिरची झाडे चांगली वाढण्यास मदत करते!

पीक फेरपालट (Crop Rotation)

मिरचीचा एक प्रकार असलेल्या कॅप्सिकमची वाढ करण्यासाठी पीक फिरवणे हा एक उपयुक्त मार्ग आहे.

तुम्ही दरवर्षी त्याच जागेवर जे पेरता ते बदलून तुम्ही माती निरोगी ठेवू शकता आणि बग आणि आजार पसरण्यापासून थांबवू शकता.

टोमॅटो, गवार आणि शेंगदाणे यांसारख्या इतर भाज्यांसोबत कॅप्सिकमची लागवड करणे ही चांगली कल्पना आहे. हे जमिनीतील पोषक तत्वे संतुलित आणि मजबूत ठेवण्यास मदत करते!

आंतरपीक पद्धत (Intercropping)

जेव्हा तुम्ही शिमला मिरची (जो एक प्रकारचा मिरपूड आहे) कमी ठिकाणी वाढू इच्छित असलेल्या इतर वनस्पतींसह लागवड करता तेव्हा ते सर्व चांगले वाढू शकतात.

तुम्ही त्यांच्यासोबत हिरव्या भाज्या, शेंगदाणे किंवा मसालेदार मिरची यांसारख्या गोष्टी लावू शकता.

वेगवेगळ्या पिकांची एकत्रित लागवड करण्याच्या या पद्धतीमुळे शेतकऱ्यांना जमिनीचा अधिक चांगला वापर करण्यास आणि अधिक पैसे कमविण्यास मदत होते.

निष्कर्ष :

जर शेतकऱ्यांनी मिरची पिकवण्याची चांगली काळजी घेतली तर ते बरेच काही मिळवू शकतात.

योग्य हवामान, चांगली माती आणि योग्य वनस्पती अन्न त्यांना चांगली वाढण्यास मदत करणे महत्वाचे आहे.

मिरची पिकवण्यासाठी काही काम आणि वेळ लागतो, परंतु योग्य मदतीमुळे शेतकरी त्यातून चांगले पैसे कमवू शकतात.

अधिक माहिती पाहण्यासाठी खालील ब्लॉग वर क्लिक करा….

महाशेतिउद्योग.इन च्या whatsaap ग्रुप ला जॉइन करण्यासाठी येथे क्लिक करा

Solar Napsack Spray Pump : सौरचलित नॅपसॅक फवारणी पंप 100 टक्के अनुदानावर असा करा अर्ज


Spread the love

Leave a Comment

Translate »